Johan van Gelder ziet terug op een lange staat van dienst. Hij werkte voor verschillende kranten waaronder de Winschoter Courant, Boom Pers, Drents-Groningse Pers, Kluwer’s Courantenbedrijf, Omroep Gelderland, de Nederlandse Spoorwegen, ministerie van Economische Zaken, de Telegraaf, Hanze Magazine, A26 en de Journalist.
Hij besloot zich daarnaast meer te te gaan toeleggen op de publicatie van boeken, waarbij hij werd geleid door zijn eigen Joodse geschiedenis. Geschiedenis heeft Johan van Gelder altijd aangesproken. Juist omdat het al vastlag op papier en na onderzoek op een goede manier kon worden ontsloten en toegankelijk kon worden gemaakt voor een breed lezerspubliek.
Hij heeft een broertje dood aan ambtenaren die als poortwachters van de Archiefwet jarenlang informatie achterhouden wat niet achtergehouden zou mogen worden. En dan doelt hij met name op gevoelige informatie zoals de overlijdensakten van zijn Joodse familieleden die tijdens de Tweede Wereldoorlog met hulp van Nederlandse autoriteiten zogenaamd moesten 'emigreerden' naar Duitse moordkampen om te worden vergast.
Die kennis en het publicatieverbod wat er vaak op rustte motiveerde hem zijn stamboom uit te pluizen en de verhalen van familieleden op te tekenen. Het resultaat van zijn onderzoek kwam te staan in zijn eerste boek "Mooie Mensen. Lotgevallen van de Joodse familie Van Gelder in Nederland(1992). Het boek is in 2010 in het Engels vertaald door Saya Ticho en Floran Kersten.
De publicist bleef het spoor van zijn Joode familieleden volgen en dat resulteerde in een tweede boek ‘Terug van weggeweest, getuigenissen over en uit Joods Groningen in de jaren dertig en veertig’. Daarvoor had hij contacten gelegd in Nederland, Israël en de Verenigde Staten.
In het boek werden onder meer de razzialijsten van Groningen opgenomen met 3064 namen. De Joden moesten tegen betaling van een gulden leges hun gegevens verstrekken aan de gemeente Groningen die het op haar beurt in vijfvoud aan de Duitse bezetters verstrekte. Ook zijn eigen familie kwam daarop voor. Zo werd het een koud kunstje met hulp van de Nederlandse politie de Joden via concentratiekamp Westerbork af te voeren naar onder meer Auschwitz en Sobibor waar ze de dood in werden gejaagd.
De Nederlands-Israëlitische Gemeente Groningen toonde zich bij monde van toenmalig voorzitter Manuel Menco helaas niet gelukkig met de titel van het boek, die volgens toen docent Hebreeuws aan de Rijks Universiteit Groningen Wouter van Bekkum best te verdedigen was.
Van Bekkum maakte gewag van een vermeende vete tussen de Joodse gemeenschap en de familie Van Gelder, die tot dan onbekend was maar zich door de uitgave van het boek openbaarde. Met andere spelers binnen de Joodse gemeenschap in de hoofdrol zou het conflict verder escaleren toen een boek over het honderd jarig bestaan van de synagoge werd uitgebracht.
johan van gelder
Mooie Mensen, Lotgevallen van de Joodse familie Van Gelder in Nederland, Johan van Gelder, 1992, herdruk 2009, vert. Engels, eBook, Saya Ticho-Swartenberg 2010, Geldersboek, Groningen.
Terug van weggeweest, Getuigenissen over en uit joods Groningen in de jaren dertig en veertig plus razzialijsten met 3064 namen, Johan van Gelder, 1993, herdruk 2009, Geldersboek, Groningen.
Handboek voor globetrotters, Twaalf groot-reizigers over hun reizen en ervaringen, samenstelling en redactie: drs. Leni Hof- Hoogland en Jan Hof, 1993, blz.191 Johan van Gelder: Vrijheid daar gaat het om, ontdekken wat er in de wereld te koop is, Uitgeverij Kok Yra, Kampen.
De Natte Droom, Museumkolder in Groningen, Johan van Gelder, ill. Erik Wielaert, 1994, Geldersboek, Groningen.
Het Mesje/The Pocketknife, De oorlogservaringen van een Joods Groninger arts, Isidor van der Hal, 1994, red. Johan van Gelder, ill. Erik Wielaert, herdruk 2010, vert. Engels 2011 Florian Kersten/Daniëlle Boelema The Pocketknife, Geldersboek, Groningen.
De Vergelding, De moord op twintig mannen in Dokkum (22-01-1945), Johan van Gelder/Jacob van Gelder, videoboek, 1994, 2010 gedigitaliseerd, Geldersboek/Netwerk AV, Groningen.
Leo Fuld, The international singing star, uit & thuis, videoregistratie Leo Fuld Huize Maas Groningen op 4-11-1994, 2011 gedigitaliseerd, Johan van Gelder/Jacob van Gelder, Geldersboek/Netwerk AV, Groningen.
Levie: de oudste en de laatste, De confectionairs van Groningen, Johan van Gelder, 1996, herdruk 2010, Geldersboek, Groningen.
De Folkingestraat historisch bekeken, wandeling door voormalig Joods Groningen, Johan van Gelder, Geldersboek, Groningen.
Groningen: Stap voor Stap, Cultuurhistorische wandeling door de binnenstad, Johan van Gelder, 1997, Geldersboek, Groningen.
De Papieren Oorlog (vertrouwelijk), Gemeentearchieven geven geheimen prijs, Kwalijke rol van de gemeente Groningen en politie in 1940-1945, “Foute” Groningers in de Duitse pas, Opsporingslijsten van vermeende collaborateurs, Johan van Gelder, 1997, 1998 gedigitaliseerd, herdruk 2010, Geldersboek, Groningen.
De Hetze rond De Nieuwe Joodse Gazet, Perikelen rond een omstreden tijdschrift, Johan van Gelder, elektronische publicatie met foto’s, tv-uitzendingen en geluidsfragmenten, exclusieve reportage gouden jubileum Israël in Nederland en Israël, 1999, Geldersboek, Groningen.
Het Schandaal, de ‘aanpassing’ van het NieUWsblad van het Noorden, Johan van Gelder, 2011, Geldersboek, Groningen.
Het Huis van Gronings-Israël, de synagoge en haar gemeente 1906-2006, Johan van Gelder, 2006, Uitgeverij Van Gruting, Westervoort.
Groningen: Beste Binnenstad van Nederland, Cultuurhistorische wandeling door de binnenstad van Groningen, Johan van Gelder, 2009, Groenste Media, Groningen.
Het Lijk in de Kast, Dossier Pinto, Escapades van een troetelallochtoon, Johan van Gelder, 2010, Groenste Media, Groningen. De Weg van de Vrijheid/The Road of Freedom, Het pensioen van de Tweede Wereldoorlog, 65 jaar herinnering en bevrijding, Johan van Gelder, 2010, vert. Engels 2011 Saya Ticho-Swartenberg The Road of Freedom.
Liever dood dan slaaf (Ljeaver duad as slav), De Bloedbroederschap van de Scholtenhuiszolder, ds. Jan Derk Domela Nieu- wenhuis Nyegaard, red. Johan van Gelder, 2011, Groenste Media, Groningen.
Hallo Wereld/Hello World, Journaal van een Globetroter, Johan van Gelder, ill. GaborLodi, 2012, vert. Engels Daniëlle Boelema Hello World, Trottin’the Globe, a Hitchhiker’s Journey, Booklab, Groningen.
Maror, de dubbele roof op de Joodse tegoeden, 2013, Johan van Gelder, Groenste Media, Groningen.
De Struikeldrempel, Niet vergeten, 2016, Johan van Gelder, Van Gelder Publishers, Groningen.
De steen schreeuwt uit de muur, 75 jaar herdenking en bevrijding 1945- 2020, 2019, Johan van Gelder, Van Gelder Publishers.
De vernietiging, Ieder mens heeft een naam, Johan van Gelder, Van Gelder Publishers, 2019.
De meeste boeken die Johan van Gelder heeft geschreven, zijn
voor de toekomst veilig gesteld door ze te digitaliseren
en aan te bieden op amazon.com, amazon.nl
en kobo.com
Nieuws en achtergrondverhalen plaatst hij op reportersonline.nl
(zie onder)
Holocaust Memorial Day: antisemitische krant stonk naar Duitse adem
Opvang Oekraïners zorgt voor spanningen
Diana: een prinses in de klauwen van de media
Openbare weg taboe voor elektrische step: Nederland wijkt af van Europa
Marokko en de Joden: ‘We zijn een familie’
Vijftig jaar vrede in Vietnam: massale demonstraties droegen bij tot einde van de oorlog
Gedenkstenen voor vermoorde bewoners ‘Beth Zekenim’
Ferrydienst Eemshaven-Noorwegen: ‘Een gat in de markt’
De strijd rond een geliquideerde onderneming: burgemeester beticht van ‘meineed’
Rapport: oorlogskopers verrijkten zich met vrijgekomen Joods vastgoed
Israël: Geen vaccinatie, geen salaris
Jodenvervolging speelde nauwelijks een rol in naoorlogs zuivering: de ‘J’ was geen ‘C’
Kommer en kwel in aardbevingsgebied
Nieuwstad Groningen: Van Jodenbuurt naar hoerenbuurt (1,2,3)
Afscheid van een stadsbeiaardier: ‘Topbaan in een iconische toren’
Veertig jaar synagoge Groningen: Leerhuis met twee gezichten
Groene Kustweg is een ‘kwestie van jatten’ geworden
Nieuw verdriet in Midden-Oosten: Vlaggenstrijd in Nederland
Verhaal van een ondergedoken kind: ‘Mijn naam is Jozef Vissel’
‘Sprekende stenen’ brengen de oorlog terug tot de kern
Gedupeerde examenkandidaat: ‘Tijd verloren om rijbewijs te halen’
Vastgoed met een smet/Groningen declareert afvoerkosten Joden bij Binnenlandse Zaken
De ‘Stones’ (‘let ies fantastisch om in Groningèn tu sein’ )
De (Joods-Arabische) strijd tegen terroristen op Schiphol (1,2)
Facebook verbindt journalisten na 40 jaar
De zweepslag van het kerkrecht (1,2)
De oneindige worsteling van Israël (1,2)
Nederland en de ‘bananenrepubliek’ (1,2)
Foute (davidster) boel: De irrationele vijandschap tussen beerput en doofpot (1,2,3)
Duitsers vrezen verplichting anti-corona app
Typisch Nederlands: De weg van een roetkleur naar de antiracist
Publicist: ‘Dodenherdenking is een litteken in de geschiedenis’
27 Januari 2021: De Holocaust herdacht
Documentaire: 22 januari 1945 inktzwarte dag in Dokkum
Petitie roept Mike Pence op Donald Trump te elimineren
Promovenda: Oorlogstoerisme kan louterend werken
Groninger Museum trekt de rits open: blijdschap en opluchting
Mick Jagger opent ‘Rolling Stones’-expositie in Groninger Museum
Pfzier-vaccin en ‘Spoetnik V’ in de race om mensheid van coronavirus te verlossen: 90-92
Likoed Nederland en opperrabbijn springen in de bres voor Israël/NOS gebeten hond
Covid-19 restrictiekaart van nut voor zakenwereld
De tussenbalans: de chaos en het onbegrip rond een virus
De heldenrol van een Franse parachutist (†1945)
Tijd is voorbij: Geen zwarte Pieten meer
De koning en 4 mei
Stichting Anne Frank (60) vraagt om hulp publiek
The Economist: Autocraten buiten pandemie uit
De hel van Gusen
Beveiligingssector in het nauw